(ummerki)
Flestir þeir sem misst hafa einhvern nákominn þekkja þörfina fyrir að endurheimta tilfinninguna sem hinn látni einstaklingur vakti með þeim. Þeir handleika hluti, opna fataskápa, finna lykt sem smám saman dofnar. Allt gert í þeim tilgangi að halda fast í þau ummerki sem hinn látni hefur skilið eftir sig.
Bára Kristinsdóttir myndaði heimili tengdaforeldra sinna fyrir tíu árum. Ljósmyndirnar sýna okkur heimili uppfullt af smáatriðum sem fela í sér sögur um fólkið sem bjó það til. Ljósmyndarinn leitar upp táknræn smáatriði og svipbrigði sem segja hluti sem erfitt er að koma orðum yfir. Svarthvít litbrigðin undirstrika þá tilfinningu að sá tími sem hefur varðveist er hluti af fortíðinni. Lífið hefur breyst í minningar.
Ljósmyndir Báru Kristinsdóttur af heimili tengdaforeldar sinna, fyrir og eftir andlátið, má skoða sem einskonar mótsprynu við gang tímans. Ljósmyndir sem staðfesta tilveru hinna látnu, ekki síður en fjarveru þeirra, kallast á við aðrar myndir sem varðveita minningar um lífið sem eitt sinn var. Eftir andlátið er munum pakkað saman, ketill hverfur af borði, klukkustrengur fer ofan í kassa. Engu að síður skilja þeir eitthvað eftir. Tómar stofur og naktir veggir fá okkur til að leita ummerkja um liðna tíð. Fjarveran felur í sér nærveru þess sem var.
Ljósmyndirnar minna okkur á að við erum kannski hvergi eins varnarlaus og í dauðanum. Það er undir eftirlifendum okkar komið hvernig minningar varðveitast, hvernig ódauðleikinn er meðhöndlaður og hvernig ummerkin sem við skiljum eftir okkur eru smám saman máð út. Eftir andlátið er hlutum raðað niður í kassa, heil ævi er flutt burt, sumu komið fyrir í geymslu, annað selt. Fasteignasalinn lætur sem ekkert sé um leið og hann setur verðmiða á veggi og gólf.
Líkt og í verki sínu Umhverfi bróður míns frá árinu 2006 tekst Bára Kristinsdóttir hér á við áleitnar spurningar og tilfinningar sem vakna þegar nákominn einstaklingur er horfinn á brott og eftir standa aðeins minningar, munir og ummerki um hin látna. Þrátt fyrir að ljósmyndirnar séu persónulegar vekja þær einnig upp almennar spurningar um þá umgjörð sem einstaklingurinn skapar um líf sitt ekki síður en þau ummerki sem hann skilur eftir sig frá dag frá degi, ummerki sem á endanum eru kannski það eina sem stendur eftir.
Sigrún Sigurðardóttir
(traces)
Most people who have lost a loved one understand the need to hold on to feelings that the deceased person evoked. They touch objects, open closets, inhale a smell that gradually fades. All in an effort to capture the traces that the departed left behind.
Ten years ago, Bára Kristinsdóttir photographed the home of her parents-in-law. Those photographs show a home filled with details that tell stories about the people who lived there. The photographer looks for symbolic signs and fleeting nuances that express things that words cannot easily capture. The black and white shading underlines the sense that the time that is preserved belongs to the past. Life has turned into memories.
Bára Kristinsdóttir’s photographs of her in-laws’ home before and after their death can be viewed as a sort of opposition to the passing of time. Photographs that confirm the existence of the deceased as much as his or her absence interact with others that preserve the memories of a life that was. After the passing of a loved one, objects are packed into boxes, a kettle disappears from a table, an embroidered wall hanging is taken down. And yet they leave something behind. Empty lounges and naked walls cause us to look for traces of times past. Inherent in the absence is the presence of the person that was.
The photographs remind us that we are perhaps never as vulnerable as we are in death. The living decide how memories are preserved, how immortality is treated and how the traces we leave behind are obliterated, little by little. In the wake of a death, objects are placed in boxes, an entire lifetime is removed; some things are put in storage, others are sold. Estate agent act nonchalant as they place price tags on walls and floors.
Just like in her work My Brother’s Surroundings from 2006, Bára Kristinsdóttir addresses those pressing questions and feelings that are awakened when a loved one dies and we are left with only memories, objects and traces of the departed. Although the photographs are personal, they also evoke questions about the framework that individuals create around their lives, as much as about those traces they leave from one day to the next, traces that, in the end, may be the only thing that remains.
Sigrún Sigurðardóttir
